چکیده
به استثنای استان‌های اردبیل، آذربایجان‌های غربی و شرقی و گلستان، بارش سال زراعی جاری (از ابتدای مهرماه 1396) در سایر استان‌های کشور تا تاریخ 27  اسفند 1396 کمتر از نرمال (میانگین بلندمدت) است. هر چند میانگین کاهش بارش در سطح کشور نسبت به نرمال 45 درصد است، اما استان‌های کرمان با 80 درصد کاهش، سیستان و بلوچستان با 78 درصد کاهش، خراسان جنوبی و اصفهان با 69 درصد کاهش و یزد با 68 درصد کاهش، بیشترین کاهش بارش را در بین استان‌های کشور نسبت به میانگین بلندمدت داشته‌اند.
در فروردین 1397، میانگین بارش – به ویژه در غرب و بخش‌هایی از شمال کشور- کمتر از نرمال خواهد بود و دمای هوا افزایش نسبتا شدیدی خواهد داشت؛ به گونه ای که اغلب مناطق کشور افزایش دمای 1.5 درجه و بیشتر را تجربه خواهند کرد. میانگین بارش فصل بهار نیز در سطح کشور کمتر از نرمال بلندمدت پیش‌بینی می‌شود که کاهش بارش در بخش‌های شمالی و غربی کشور بیش از سایر نواحی خواهد بود. افزایش 1.5 درجه ای دما در فصل بهار 1397 تداوم دارد. الگوهای همدیدی، بیانگر تداوم ناهنجاری مثبت پرفشار جنب حاره‌ای تا اوایل پاییز 1397 روی فلات ایران است.
با توجه به کاهش حدود 45 درصدی بارش سال زراعی، پیش‌بینی تداوم کم‌بارشی در فصل بهار 1397، افزایش دمای ماه های آینده و عدم وجود چشم‌انداز روشنی از بارش پاییز 1397، متأسفانه بیشتر مناطق کشور در سال 1397 با شرایط بحرانی منابع آبی مواجه خواهند شد. لذا نیاز به برنامه‌ریزی دقیق تر برای کنترل و مصرف بهینه آب و انرژی است.
پیش­ بینی­ های بلندمدت توسط همکاران در «پژوهشکده اقلیم شناسی» تهیه و با جزیی تغییر در اینجا باز نشر می­ شود. چنانچه مایل به دیدن نقشه­ های بیشتر و با کیفیت بهتر هستید یا اطلاعات بیشتری می خواهید، می­ توانید به تارنمای این پژوهشکده در بخش پیوندها نگاه کنید.

وضعیت جاری
شکل 1، پهنه بندی انحراف بارش کشور از ابتدای سال زراعی جاری تا 27 اسفند 1396 را نشان می‌دهد. همان طور که مشاهده می‌شود بیشترین کاهش بارش (برحسب میلی متر) در استان‌های واقع در زاگرس مرکزی و جنوبی رخ داده است، اما بیشترین کاهش نسبی بارش به ترتیب در استان‌های کرمان (80 درصد)، سیستان و بلوچستان (78 درصد)، خراسان جنوبی و اصفهان (69 درصد) و یزد (68 درصد) رخ داده است. در همین بازه زمانی تنها در استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی بارش به ترتیب 28، 25 و 5 درصد بیش از نرمال بوده است و بارش در سایر استان‌ها کمتر از نرمال بوده است.

پیش بینی بارش
بارش کشور در فصل بهار کمتر از میانگین بلندمدت پیش‌بینی می‌شود. کاهش بارش در مناطق مرکزی، شمالی و غرب کشور بیش از سایر نواحی خواهد بود. مطابق شکل 2، در مناطق نشان داده شده  به رنگ زرد احتمال وقوع بارش بیش از نرمال، نرمال و کمتر از نرمال به ترتیب 11، 34 و 55 درصد است.

پيش بيني دما
مطابق شکل 4، میانگین دمای فصل بهار سال 1397 در اغلب مناطق کشور حدود 1.5 درجه سلسیوس بیش از میانگین بلندمدت خواهد بود. علاوه بر آن در فروردین ماه، دمای کشور نسبت به میانگین بلندمدت افزایش شدیدی خواهد داشت (شکل 5).

الگوهای همدیدی
بررسی الگوی سطوح میانی جو (سطح 500 هکتوپاسکال) در بهار 1397، نشان دهنده بی‌هنجاری مثبت پرفشار جنب حاره‌ای روی کشور است. چنین شرایطی نه تنها موجب پایداری نسبی هوا و عدم فعالیت سامانه‌های بارشی روی فلات ایران می‌ شود بلکه افزایش دمای هوا را نیز در منطقه به دنبال خواهد داشت (شکل 6). علاوه بر آن، الگوهای همدیدی فصل تابستان و نیمه اول پاییز 1397 نیر تغییر قابل توجهی در وضعیت پرفشار جنب حاره ای نشان نمی‌دهند. بنابراین به نظر می‌رسد در پاییز سال 1397 نیز چشم‌انداز روشنی از وقوع بارش‌های به موقع وجود نداشته باشد.

توضیح
پیش بینی فصلی کشور در پایان اولین هفته هر ماه صادر می شود و درستی آن برای سه ماهه اول حدود 70 درصد است.