چکیده
در حالی که انتظار داریم بارش ماه آذر اندکی بیش از نرمال
باشد، اما نقشه‌های پیش‌بینی حاکی از تضعیف نسبی سامانه‌های بارشی در فصل زمستان و
به‌ویژه ماه اسفند است. میانگین دمای ماه آذر بین نرمال تا یک درجه سلسیوس بیش از
نرمال پیش‌بینی می‌شود. همچنین انتظار داریم هوای فصل زمستان حدود 2 درجه گرمتر از
نرمال باشد. با اینکه بارش برف نسبت به سال گذشته بیشتر خواهد بود ولی به دلیل
جنوبی بودن عمده سامانه‌های بارشی و افزایش دمای پیش‌بینی شده، سهم بارش باران در
ادامه سال بیش از نرمال خواهد بود.
پیش بینی های بلندمدت توسط همکاران در «پژوهشکده اقلیم شناسی» تهیه و با جزیی تغییر در اینجا باز نشر می شود. چنانچه مایل به دیدن نقشه های بیشتر و با کیفیت بهتر هستید یا اطلاعات بیشتری می خواهید، به تارنمای این پژوهشکده در بخش پیوندها نگاه کنید.
وضعیت جاری
از آغاز سال زراعی جاری تاکنون، مجموع بارش دریافتی کشور 45.3 میلی متر ثبت شده است که در مقایسه با دوره نرمال و سال گذشته به ترتیب 18.8 و 33.9 میلیمتر (معادل 70.9 و 296.4 درصد) افزایش نشان می دهد. در دو ماه آغازین سال زراعی، بیشترین افزایش بارش در استان‌های واقع در جنوب‌غرب و غرب و بیشترین کاهش در استان‌های واقع در شمال غرب کشور رخ داده است. بارش در استان های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و بوشهر به ترتیب 134، 128، 99 و 92 میلی متر از نرمال بیشتر بوده است ولی استان‌های اردبیل و آذربایجان شرقی به ترتیب 22 و 19 میلیمتر کاهش بارش داشته‌اند. شکل 1 انحراف مجموع بارش دریافتی کل کشور و استان‌ها را نسبت به نرمال نشان می‌دهد.
پیش‌بینی بارش
برخلاف بارش‌های بیش از نرمال و گاهی سیل آسا در دو ماه ابتدایی فصل پاییز، وضعیت بارش در فصل زمستان در محدوده نرمال تا کمتر از نرمال پیش‌بینی می‌شود. با در نظر گرفتن بارش‌های پیش‌بینی شده برای ماه آذر، میانگین بارش فصل پاییز بیش از نرمال خواهد بود، اما بارش در استان های واقع در جنوب شرق و شمال غرب ( از جمله سیستان و بلوچستان و اردبیل) در محدوده کمتر از نرمال تا نرمال مورد انتظار است. کاهش بارش در فصل زمستان عمدتا بر بخش‌هایی از سواحل خزر، جنوب شرق و غرب کشور متمرکز خواهد بود.
در شکل 2، پیش‌بینی بارش کشور با استفاده از برونداد پس پردازش شده مدل CFSv.2 به دو روش آماری و دینامیکی (مدل RegCM4.5) نشان داده شده است. پیش‌بینی فصلی با استفاده از این روش برای اولین بار در کشور انجام می‌شود.
شکل 2-الف-
پیش بینی بارش (میلی متر) استان های کشور دوره آذر تا بهمن 1397 توسط CFSv.2 و RegCM4.5
شکل 2-ب- پیش بینی ناهنجاری بارش (میلی متر) استان های کشور دوره آذر تا بهمن 1397 توسط CFSv.2 نسبت به دوره بلندمدت مشابه
تغییرات بارش کشور در مقیاس ماهانه برای چهار
ماه پایانی سال 1397 در شکل 3 آورده شده است. مطابق این شکل، بارش در ماه آذر بیش
از نرمال و در ماه های دی و بهمن در محدوده نرمال و در اسفند کمتر از نرمال پیش‌بینی
می‌شود. مقدار کاهش بارش فصل زمستان در سواحل خزر محسوس‌تر است هر چند که سهم درصدی آن زیاد نیست.
شکل 3- پیش بینی انحراف بارش از میانگین بلندمدت در
ماه های آذر (بالا-چپ)، دی (بالا-راست)، بهمن (پایین-چپ) و اسفند (پایین-راست) سال جاری (از CFS v.2 پس پردازش شده)
پیش بینی دما
انتظار داریم میانگین دمای کشور در سه ماه آینده یعنی از
آذر تا بهمن حدود یک درجه سلسیوس بیش از نرمال باشد. در شکل 4 پیش‌بینی دمای کشور
با استفاده از برونداد پس پردازش شده مدل CFSv.2 به روش آماری و دینامیکی (مدل RegCM4.5) آورده شده است.
تغییرات دمای کشور در مقیاس ماهانه به گونه‌ای است که میانگین دما در ماه آذر حدود نیم درجه بیش از نرمال خواهد بود اما افزایش آن در دی و بهمن بین 2 تا 3 درجه سلسیوس خواهد شد.
